Koklaşma: Kömürleşme derecesi yüksek olanlar (taşkömürleri) ısı programı altında önce yumuşarlar. Daha sonra şişerek gazlarını çıkartır ve yeniden sertleşirler. Bu olaylar sonucu oluşan oldukça gözenekli ve hafif maddeye “kok kömürü” adı verilir.
Nem içeriği: Kömürlerin nem içeriği farklılıkları kömürleşme mertebeleri ilerledikçe hidrofil karakterdeki fonksiyonel grupların azalarak yok denecek oranlara düşmesiyle açıklanabilir.
• Bünye nemi, Kaba nem ve Molekül suyu olarak adlandırılan nem içeriklerine sahiptir.
Kömürün ısıtılmadan önceki ağırlığı ile özel fırınlarda 105-110 0C’ ye kadar ısıtıldıktan sonraki ağırlığı arasındaki fark alınarak hesaplanır.
Uçucu Madde İçeriği: Kömür oksijensiz ortamda ısıtıldığında kimyasal olarak değişikliğe uğrar ve karbondioksit ile su buharı gibi yanmayan gazları ve katran buharlarını da içeren uçucu madde çıkışı olur.
• Isıtmaya bağlı çıkan bu gaz ve sıvı maddelere, kömürün uçucu maddesi ve bunun toplam kömür ağırlığına olan oranına da, kömür uçucu madde oranı denilmektedir.
• Kömürün ısıtılmadan önceki ağırlığı ile 950±25 0C derecede (USA, ASTM standardı) ısıtıldıktan sonraki arasındaki fark bulunarak hesaplanır.
Kül İçeriği:
• Kömür yandığı zaman içerdiği mineral maddeler temel bazı değişikliklere uğrarlar ve sonucunda da arta kalan inorganik atık kül oluşur.
• Kül %’ si, kömürün kalitesini belirler. Kül oranı arttıkça kalite düşer. Kuru örneklerdeki kül yüzdelerine göre yapılan sınıflama şu şekildedir:
• < % 5 çok düşük,
• % 5-10 düşük,
• % 10-20 orta,
• % 20-30 oldukça yüksek,
• % 30-50 yüksek
Sabit Karbon İçeriği:
• Sabit karbon içeriği doğrudan analiz edilememektedir, nem, kül ve uçucu madde yüzde değerleri toplamının yüzden çıkarılması ile tespit edilmektedir:
%su + %mineral madde + %uçucu madde + %sabit karbon (C) = %100
Kömürün Isıl Değeri:
• Bir yakıtın ısıl değeri; birim kütlesindeki yakıtın tamamen yanması sonucunda açığa çıkan ısı miktarıdır.
Karbon ve Hidrojen İçeriği:
• Kömüre ait organik madde içinde;
• C ağırlık %’ si olarak % 70 – 95, H ise % 2-6 oranındadır .
Kükürt İçeriği:
• Kömürün kalitesini belirleyen bileşenlerdendir.
• Kömürün içerdiği kükürt türleri organik kükürt ve anorganik (sülfit ve sülfat) kükürttür.
• Organik kükürt oranı ağırlık yüzdesi olarak: <%3
Sülfatlara ait “S” oranı genelde % 0.1’ den küçüktür.
• Kömür 1350 C derecede yakılmakta, kömür içindeki S, SO2’ e, SO2 de sülfürik asit’ e dönüştürülmekte ve elde edilen sülfürik asitten toplam S miktarı hesaplanmaktadır.
Azot içeriği:
• Kömürdeki azot, genellikle protein kaynaklı olup, azot ihtivası zengin olan bitkilerden kaynaklanmaktadır. Azot içeriği kömürün yaşıyla orantılı olarak değişmemektedir. Yanma sonucunda oluşan azot oksitler kükürt oksitlerden sonra önemli bir hava kirleticidir.
• Kjeldahl yöntemi ile belirlenir. Sülfürik asit kullanılarak azot, amonyum sülfata dönüştürülmekte, oluşan amonyum sülfat miktarından hesaplanmaktadır. Oksijen İçeriği
• Kömürdeki, organik bileşenlerde, suda, kil ve karbonat minerallerinde bulunur.
• Organik O miktarı, kömürleşme derecesini belirleyicidir. Linyit ağırlık %’ si olarak ort. % 25, taşkömürü % 10 ve antrasit % 3 O bulundurur.